ทุกคนล้วนย่อมเผชิญกับปัญหา แต่บางครั้งก็ติดขัดไม่รู้จะเริ่มต้นยังไง ในวันนี้อยากจะขอนำเสนอมุมมองความคิดเชิงระบบ (Systems Thinking) ขั้นพื้นฐาน ในการนำมาประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหา โดยเริ่มต้นที่ Step 1 – Problem ต้องรู้ให้แน่ชัดเสียก่อนว่าปัญหาของเรา คือ อะไร ? ซึ่งเราจะรู้ได้จาก 1.1 Actual Performance สิ่งที่ทำได้จริง ทำได้อยู่ที่เท่าไหร่ 1.2 Target สิ่งที่เราต้องการได้
Category: Blog
“ความกลัว ความเชื่อ อำนาจ” (บทความนี้ถูกตีพิมพ์ลงใน นสพ.กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันอาทิตย์ที่ 24 มกราคม 2559) ครอบครัวนับเป็นหน่วยทางสังคมที่เล็กที่สุด แต่นับเป็นหน่วยทางสังคมที่ทรงอิทธิพลมากต่อการเติบโตของเด็กคนหนึ่ง เพราะเด็กจะเติบโตมาภายใต้สภาพแวดล้อมที่ผู้นำครอบครัว ผู้ที่มีอิทธิพลสูงสุดในครอบครัว (ไม่ว่าจะเป็นพ่อ หรือจะเป็นแม่ หรือจะเป็นพ่อและแม่ทั้งสองคนที่มีอิทธิพลร่วมกัน) เป็นผู้กำหนดให้ ซึ่งเป็นไปตามความเชื่อ ความปราถนาดีที่คิดว่าเป็นสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับเด็กเหล่านั้น ปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อความเชื่อของผู้นำครอบครัว ก็คือ ประสบการณ์ที่ตนเองประสบพบเจอมาในแต่ละช่วงวัย ทำให้เกิดความระแวดระวัง ความกลัวต่อสภาพแวดล้อมของสังคมภายนอกที่เป็นอันตราย ทำให้เกิดเบ้าหลอมทางความคิดชุดหนึ่งขึ้นมาจนกลายเป็นความเชื่อว่าสภาพแวดล้อมใดที่ดีต่อเด็ก
หลายบริษัท หลายองค์กร ละเลย และมองข้ามความสำคัญของการทำ CSR ไป เพราะมองแต่เพียงว่าเป็นค่าใช้จ่ายที่ต้องจ่ายเพิ่มขึ้นมาเท่านั้น แท้ที่จริงแล้วหากบริษัท และองค์กรต่าง ๆ หันมามองในมุมมองที่แตกต่างไป มองว่า CSR คือ กลยุทธ์หนึ่งที่จะทำให้สามารถเติบโตคู่ไปกับสังคมได้อย่างยั่งยืน (Sustainable Development) หากมองในมุมเชิงกลยุทธ์แล้ว ก็คงต้องมาพิจารณาในเรื่อง Strategic Community Investment ซึ่งจะมุ่งเน้นไปที่การบริหารทรัพยากร และจุดแข็งที่องค์กรมี ที่จะนำไปใช้ทำกิจกรรมร่วมกับชุมชน
เหตุใด “Word of Mouth” จึงนับเป็นเครื่องมือทางการตลาดที่ทรงพลัง ? จุดเริ่มต้นอยู่ที่การสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้า เมื่อลูกค้าพึงพอใจก็จะช่วยกันบอกต่อ ส่งผลให้ยอดขายเพิ่มสูงขึ้น และถ้าสามารถรักษาคุณภาพของสินค้าไว้ได้ ก็จะทำให้ลูกค้าพึงพอใจ และบอกต่อกันไปเรื่อย ๆ ส่งผลให้ยอดขายเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ เปรียบไปก็เหมือนปรากฏการณ์ “Snowball” ที่ลูกหิมะขนาดเล็ก ๆ เมื่อกลิ้งลงมาตามภูเขาก็จะมีขนาดใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ ดังที่เห็นในรูป ซึ่งเป็นรูปแบบพื้นฐานของวิธีคิดเชิงระบบ (Systems Thinking)
ถ้าลองจินตนาการถึงการเติมน้ำ คุณอาจจะคิดว่าก็คงไม่มีอะไร “ก็แค่เปิดก๊อกน้ำเติมน้ำใส่แก้ว” ดูเหมือนลำดับความคิดจะเป็นแบบเส้นตรง (Linear Thinking) แต่ในความเป็นจริง รูปแบบความคิดในสมองคุณไม่ได้เป็นเช่นนั้น ขณะที่คุณกำลังเติมน้ำนั้น สายตาคุณก็กำลังมองระดับน้ำในแก้วที่ค่อย ๆ เพิ่มสูงขึ้น สมองคุณก็เริ่มเปรียบเทียบระดับน้ำในแก้วกับระดับน้ำที่ต้องการ จากนั้นสมองคุณก็เริ่มสั่งการร่างกายให้มือขยับไปหมุนก็อกน้ำให้ค่อย ๆ ปิดลง จนปิดสนิทเมื่อระดับน้ำในแก้วขึ้นมาถึงระดับที่ต้องการ จะเห็นว่ากระบวนการ “เติมน้ำใส่แก้ว” นั้น ก็เป็นตัวอย่างง่าย ๆ ในชีวิตประจำวัน ที่ใช้วิธีคิดเชิงระบบ (Systems
เมื่อเอ่ยถึง Learning Organization หลายคนจะนึกถึงหนังสือที่ชื่อว่า “The Fifth Discipline” ของ Peter M. Senge ซึ่งพูดถึงวินัยทั้ง 5 ประการ ขององค์กรแห่งการเรียนรู้ ได้แก่ Personal Mastery Mental Models Shared Vision Team Learning Systems
เพราะทุกวินาทีมีค่า การทำงานที่ล่าช้าแม้เพียงเสี้ยววินาที อาจหมายถึง ความพ่ายแพ้ในการแข่งขัน SMED (Single Minute Exchange of Die) คือ เทคนิคในการลดเวลาการปรับตั้งเครื่องจักรให้อยู่ในระยะเวลาอันสั้นที่สุด โดยมีเป้าหมายต้องให้ไม่เกิน 10 นาที แต่ยิ่งรวดเร็วมากที่สุดเท่าไหร่ยิ่งดี ถูกคิดค้นขึ้น โดย Dr. Shingeo Shingo ซึ่งเป็นผู้ร่วมกันคิดระบบการผลิตแบบ โตโยต้า ร่วมกับ Taiichi Ohno
ในวันนี้ (16/01/58) ได้มีโอกาสมาทำงานร่วมกับทีมงานของอาจารย์ไชยยศ ปั้นสกุลไชย เพื่อมาจัดฝึกอบรมในเรื่อง “Team Productivity” ให้กับบริษัทแห่งหนึ่ง ที่สวนสามพราน จ.นครปฐม ผมได้รับมอบหมายให้เป็นวิทยากรในช่วงหลังเบรคบ่าย ในการบรรยายหัวข้อ Kaizen เพื่อการปรับปรุงงานให้กับผู้เข้าอบรม และให้ผู้เรียนนำความรู้ที่ได้มาทำ Workshop ในการปรับปรุงงานของจริง ซึ่งหลังจากการฝึกอบรมอาจารย์ไชยยศ ก็ชวนทีมมานั่งล้อมวงคุยกันเพื่อทบทวนสิ่งที่เกิดขึ้นในการฝึกอบรมในวันนี้ เพื่อนำไปแก้ไขปรับปรุงให้ดียิ่งขึ้น ในภาษาทางการทหาร เรียกว่า AAR ที่ย่อมาจากคำว่า After
ระบบการบริหารงานหลายอย่างไม่ว่าจะเป็น 5S, TQM, TPM, TPS (Toyota Production System) หรือที่เรารู้จักกันในนามว่า “LEAN” นั้น มักมีคำถากถางคนไทยอยู่เสมอว่า “ระบบพวกนี้โตที่ญี่ปุ่น แต่ต้องมาตายที่เมืองไทย” ก็น่าสนใจนะครับว่าทำไมจึงเป็นเช่นนั้น ? ผมเองได้มีโอกาสไปศึกษาเรื่อง LEAN Production ที่ประเทศญี่ปุ่น เมื่อ 6 ปีที่แล้ว ช่วงที่เกิดเหตุการณ์ Tsunami
Affinity Diagram คือ เครื่องมือตัวหนึ่งที่จะช่วยจัดระเบียบความคิด จากการระดมสมอง เพื่อจัดไอเดียที่หลากหลายจำนวนมากมาย ออกเป็นกลุ่ม ๆ ที่มีความสัมพันธ์ใกล้เคียงกัน เพื่อนำไปสู่การหาข้อสรุปร่วมกัน โดยมีขั้นตอนดังนี้ ร่วมกันระดมสมอง เขียนไอเดียเป็นข้อความที่กระชับ 1 ไอเดียต่อ 1 แผ่น ลงบน Post-it และติดไว้บนกระดาน หรือผนังกำแพง เพื่อที่ทุกคนจะได้เห็นได้ทั่ว ช่วยกันย้ายไอเดียที่ดูจะสัมพันธ์กันไปไว้อยู่กลุ่มเดียวกัน หากไอเดียไหนไม่เข้าพวกก็แยกไว้โดด ๆ