Tag: อบรม Analytical Thinking
คิดสร้างสรรค์แบบ Six Thinking Hats
เมื่อสองสัปดาห์ที่แล้วที่ผู้เขียนได้เขียนถึงเรื่อง “ผีเสื้อกระพือปีก” จากการได้พูดคุยกับ ดร.ไสว บุญมา ที่จะขยายแนวคิดโครงการส่งเสริมการอ่านนี้ไปยังที่ต่าง ๆ เพื่อให้เกิดแรงกระเพื่อมในวงกว้างนั้น ในวันเสาร์ที่ผ่านมา (23/11/56) ที่ร้าน House of Commons – Café&Space (https://www.facebook.com/HOCSpace) ร้านกาแฟสไตล์ Learning Community เล็ก ๆ ย่านฝั่งธน ริม ถ.เจริญนคร ก็ได้มีการรวมตัวกันของผีเสื้อวัยต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ดร.ไสว บุญมา อ.รัศมี ธันยธร อ.แบงค์ งามอรุณโชติ ผู้ดูแลโครงการนานมีบุ๊คส์รีดดิ้งคลับ รวมไปถึงกลุ่มนักเรียนเก่าเอเอฟเอส (TRAFS) ที่ให้การสนับสนุนมูลนิธินักอ่านบ้านนา รวมทั้งตัวผู้เขียนเอง และกัลยาณมิตรท่านอื่น ๆ โดยการประสานงานของผีเสื้อตัวน้อย คุณเพชร-ทิพย์สุวรรณ ตั้งอมรสุขสันต์ ที่รับอาสาเป็นเจ้าภาพ ทั้งในเรื่องสถานที่ และอาหารกลางวัน บรรยากาศในการช่วยกันระดมสมอง (Brainstorm) อุดมไปด้วยพลังแห่งความคิดที่อยากเห็นเด็กไทยรักการอ่านมากขึ้น ยิ่งได้ อ.รัศมี ธันยธร มาช่วยเป็นกระบวนกร (Facilitator)…
โตขึ้นหนูอยากเป็นอะไร?
โตขึ้นหนูอยากเป็นอะไร? “โตขึ้นหนูอยากเป็นอะไร?” ประโยคคำถามยอดฮิตประโยคหนึ่งที่ผู้ใหญ่มักชอบถามเด็ก และคำตอบที่ได้ก็จะเป็นอยากเป็นคุณหมอบ้าง อยากเป็นนางพยาบาลบ้าง อยากเป็นวิศวกรบ้าง อยากเป็นคุณครูบ้าง หรือในยุคสมัยนี้อาจจะเปลี่ยนไปแล้วว่าอยากเป็นนักร้องบ้าง อยากเป็นดาราบ้าง อยากเป็นนักแบดมินตันมือ 1 ของโลกบ้าง สิ่งสำคัญคงไม่ใช่คำตอบว่าอยากเป็นอะไร แท้ที่จริงแล้วความสำคัญอยู่ที่เป้าหมายที่แท้จริงว่ามีความชัดเจนเพียงใด ในหนังสือวรรณกรรมเยาวชนคลาสสิค เรื่อง “อลิซ ในดินแดนมหัศจรรย์ (Alice in Wonderland)” มีตอนหนึ่งที่อลิซ ออกเดินทางแล้วไปเจอกับแมวตัวหนึ่ง “คุณเหมียวเชสเชอร์จ๊ะ ช่วยบอกหน่อยสิ ว่าจากตรงนี้ฉันควรจะไปทางไหนดี” อลิซถาม “มันขึ้นอยู่ที่ว่า เธออยากจะไปไหนน่ะสิ” แมวตอบ “ฉันไม่เลือกว่าที่ไหนหรอก…ขอแค่ฉันได้ไป ที่ไหนสักแห่ง… ” อลิซตอบ “งั้นก็ไม่สำคัญหรอกว่าคุณจะไปทางไหน” แมวตอบ เห็นไหมละครับว่าไม่มันสำคัญหรอกว่าจะไปทางไหน หากเรายังไม่รู้เป้าหมายที่แน่ชัด แต่ถ้าหากเรารู้เป้าหมายที่แน่ชัดแล้ว เราก็จะรู้ว่าเราต้องใช้เส้นทางใดที่จะเดินไปสู่เป้าหมายนั้น เครื่องมือพื้นฐานด้านการคิดตัวหนึ่งที่ชื่อ AGO ย่อมาจากภาษาอังกฤษคำว่า Aim, Goal และ Objective เป็นเครื่องมือที่ช่วยในการฝึกคิดในการกำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน เพื่อค้นหาทางเลือกต่าง ๆ ที่จะเดินไปสู่เป้าหมาย และเพื่อให้เรามั่นใจว่าในระหว่างการเดินทางไปสู่เป้าหมายนั้น เราจะไม่เดินออกนอกเส้นทางโดยไม่ได้ตั้งใจ ต้องหมั่นตั้งคำถามกับตัวเองอยู่เป็นระยะว่า “เราทำสิ่งนี้ไปเพื่ออะไร?”…
ใครว่าเด็กน้อยคิดไม่เป็น
ใครว่าเด็กน้อยคิดไม่เป็น เหตุเกิดที่โรงเรียนอนุบาลแห่งหนึ่ง คนขับรถตู้ : คุณพ่อรับน้องไอซ์กลับบ้านไปแล้วใช่ไหมครับ เพราะน้องไอซ์ไม่ได้อยู่ที่โรงเรียนแล้ว คุณพ่อ : เปล่านะครับ หลังจากที่ตามหากันวุ่นอยู่ซักพัก คนขับรถตู้ : คุณพ่อครับ เจอน้องไอซ์แล้วนะครับ คุณพ่อ : ขอบคุณครับ ในช่วงรับประทานอาหารเย็นที่บ้าน คุณพ่อจึงเริ่มบทสนทนากับน้องไอซ์ คุณพ่อ : น้องไอซ์ตอนเย็นหลังเลิกเรียนหนูไปไหนอ่ะลูก คนขับรถตู้ถึงหาหนูไม่เจอ น้องไอซ์ : หนูเดินไปโรงอาหาร ไปซื้อขนมกิน แล้วก็เจอไปเจอคุณแม่ข้าวปั้น ก็เลยคุยกับคุณแม่ข้าวปั้น คุณพ่อ : แล้วหนูเดินไปโรงอาหารได้ยังไงคนเดียว น้องไอซ์ : หนูก็เดินลงบันไดขวาไงพ่อ ส่วนเพื่อน ๆ เขาเดินลงบันไดซ้าย คุณพ่อ : อ้าวแล้วทำไมหนูไม่ลงบันไดซ้ายพร้อมเพื่อน ๆ ละ น้องไอซ์ : อ้าวถ้าหนูลงบันไดซ้าย ก็จะเจอคุณครูกักตัวไว้ซิพ่อ หนูก็จะไปซื้อขนมไม่ได้ คุณพ่อ : โอเคเข้าใจละ… เป็นไงละครับความอยากกินขนมของน้องไอซ์ ทำให้น้องไอซ์คิดหาทางออกจนได้ จะเห็นได้ว่าจริง ๆ…
จับประเด็น เห็นเรื่องราว
ในการดำเนินชีวิตประจำวันของทุกคน ล้วนรายรอบไปด้วยข้อมูลข่าวสาร ทั้งจากการสนทนากับคนรอบข้าง ทั้งจากการประชุมต่าง ๆ นานาและจากการรับรู้ผ่านทางสื่อหลากหลายช่องทาง ไม่ว่าจะเป็นโทรทัศน์ วิทยุ หนังสือพิมพ์ และ Internet สิ่งสำคัญ คือ เราจะเลือกรับฟังเพื่อคัดกรองข้อมูล (Data) ที่ถาโถมเข้ามาอย่างไร เพื่อให้ได้แก่นประเด็นสำคัญ (Key Issues) ของเรื่องราวนั้น ๆ การรับฟังที่ดีนั้น ผู้รับฟังข่าวสาร อย่าทำตัวเป็น “Passive Listener” คือ รับฟังเพียงอย่างเดียว โดยไม่ได้คิดไตร่ตรองในสิ่งที่ได้ยินมา แต่จะต้องทำตัวเป็น “Active Listener” ที่เมื่อได้ยินรับฟังแล้ว ต้องคิดไตร่ตรองตาม เกิดกระบวนการสงสัยใคร่รู้ อันจะนำไปสู่การซักถามเพื่อสืบค้นประเด็นเพิ่มเติม Photo Credit: https://www.flickr.com/photos/85608594@N00/9192263072/ หากมาพิจารณาเพิ่มเติมในการสนทนากับคนรอบข้าง และการประชุมต่าง ๆ นั้น เราสามารถที่จะซักถามเพื่อสืบค้นประเด็นเพิ่มเติมจากคู่สนทนา และผู้เข้าร่วมประชุมได้ในทันที แต่ในการรับรู้ผ่านสื่อต่าง ๆ ไม่ว่าจะในช่องทางไหน โอกาสที่เราจะซักถามเพิ่มเติมมีน้อยมาก โดยเฉพาะสื่อที่ถาโถมมาพร้อมกันทั้งภาพ และเสียง รัวกระหน่ำจนไม่มีเวลาให้เราได้ตั้งสติที่จะหยุดคิดตามเสียด้วยซ้ำ เรียกว่าเป็นพวก “Fast Media”…
อื่น ๆ อีกมากมาย
(บทความนี้ตีพิมพ์ในคอลัมน์ “Life is Learning” นสพ.กรุงเทพธุรกิจ วันอาทิตย์ที่ 27/10/2556) “…อื่นๆ อีกมากมาย อีกมากมาย อีกมากมายที่ไม่รู้ อาจจะจริงเราเห็นอยู่ เผื่อใจไว้ ที่ยังไม่เห็น…” ท่อนฮุคของเพลง “อื่น ๆ อีกมากมาย” ของวงดนตรี “เฉลียง” สะท้อนให้เห็นถึงมุมมอง และทัศนคติในการมองโลกได้เป็นอย่างดี สิ่งที่เรารับรู้เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งเท่านั้น… เครื่องมือพื้นฐานด้านการคิดตัวหนึ่งที่จะช่วยให้เรามองสิ่งต่าง ๆ อย่างรอบด้าน ได้แก่ PMI ย่อมาจาก P – Plus สิ่งที่เป็นด้านบวกของสิ่งนี้ คือ อะไร? M – Minus สิ่งที่เป็นด้านลบของสิ่งนี้ คือ อะไร? I – Interesting สิ่งที่น่าสนใจของสิ่งนี้ คือ อะไร? การตั้งคำถาม 3 คำถามนี้ กับสิ่งต่าง ๆ ที่เรากำลังพิจารณาอยู่ จะช่วยทำให้เราเห็นประเด็นต่าง ๆ…
ฉลาดคิด…ฉลาดเลือก
(บทความนี้ตีพิมพ์ในคอลัมน์ “Life is Learning” นสพ.กรุงเทพธุรกิจ วันอาทิตย์ที่ 20/10/2556) จากผลการสำรวจความคิดเห็นเนื่องในโอกาสวันเด็กแห่งชาติปี 2556 ที่ผ่านมา โดย “อาชีวะโพล” ที่ทำการสำรวจเด็ก ๆ จำนวน 1,214 คน ในหัวข้อที่ว่า “ของขวัญวันเด็กที่อยากได้ที่สุดในปีนี้ คือ อะไร?” คำตอบที่ได้ออกมาดังนี้ อันดับ 1 โทรศัพท์มือถือ /คอมพิวเตอร์ /เครื่องเล่นเกม แผ่นเกม (40.18% ) อันดับ 2 เงิน /ทุนการศึกษา (31.46%) อันดับ 3 ของเล่น เลโก้ /หนังสืออ่านเล่น /เครื่องเขียน (28.36%) ใช่แล้วครับ โทรศัพท์มือถือ กลายเป็นสิ่งแรกที่เด็ก ๆ อยากได้ และเรียกร้องให้ผู้ปกครองซื้อให้ในโอกาสต่าง ๆ โดยพยายามยกหาเหตุผลความจำเป็นต่าง ๆ นานาเพื่อโน้มน้าวเราให้ใจอ่อน หากเราใจอ่อน ยอมซื้อให้ เพราะกลัวว่าเขาจะไม่รักเรา…
ทำสิ่งสำคัญก่อน
(บทความนี้ตีพิมพ์ในคอลัมน์ “Life is Learning” นสพ.กรุงเทพธุรกิจ วันอาทิตย์ที่ 08/09/2556) เมื่อพูดถึงการบ้านสำหรับเด็กน้อยหลาย ๆ คนแล้ว อาจจะเปรียบเสมือนยาขมหม้อใหญ่ เมื่อเลิกเรียนมาเด็กส่วนใหญ่จะใช้เวลาไปกับการวิ่งเล่นกับเพื่อน ๆ ในหมู่บ้าน หรือนั่งดูการ์ตูน กว่าจะเริ่มทำการบ้านก็มืดค่ำดึกดื่น สำหรับสถานการณ์นี้ สิ่งหนึ่งที่พ่อแม่ ผู้ปกครอง ควรฝึกฝนให้กับน้อย คือ เครื่องมือพื้นฐานด้านการคิดตัวหนึ่งที่ชื่อว่า FIP (First Important Priorities) เครื่องมือสำหรับคัดเลือกสิ่งที่มีความสำคัญเป็นลำดับแรก ซึ่งแน่นอนครับว่าในชีวิตประจำวันของเราไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ จะมีกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย แต่ด้วยเวลาที่มีจำกัดนั้น การบริหารเวลา (Time Management) จึงเป็นสิ่งสำคัญ การประยุกต์ใช้แนวคิด FIP จะทำให้เรารู้ลำดับความสำคัญก่อนหลัง หากเปรียบเรื่องสำคัญที่สุดที่ต้องทำเป็นก้อนหินจำนวนหนึ่ง เรื่องสำคัญรองลงมาเป็นก้อนกรวดจำนวนหนึ่ง เรื่องสำคัญน้อยที่สุดเป็นทรายจำนวนหนึ่ง และเรื่องที่ไม่สำคัญเป็นน้ำจำนวนหนึ่ง โดยให้เวลาที่มีอยู่ในแต่ละวันเปรียบเสมือนปริมาตรของถัง กำหนดโจทย์ให้ต้องใส่ก้อนหิน ก้อนกรวด ทราย และน้ำ ทั้งหมดลงในถัง ดังนั้นหากเราไม่จัดลำดับในการเทของแต่ละชนิดลงในถัง เช่น เราเทน้ำลงไปก่อนจนเต็มถัง เราก็จะไม่สามารถเทสิ่งอื่นลงไปได้อีก ดังนั้นสิ่งที่ถูกต้องคือ การใส่ก้อนหินลงไปก่อน…