รู้เมื่อสาย…วัยว้าวุ่น
(บทความนี้ตีพิมพ์ในคอลัมน์ “Life is Learning” นสพ.กรุงเทพธุรกิจ วันอาทิตย์ที่ 11/08/2556) เมื่อปลายเดือนกรกฎาคม 2556 ที่ผ่านมา กระแสข่าวเกี่ยวกับละครซีรี่ส์วัยรุ่นยอดฮิตได้ถูกกล่าวถึงอย่างมาก ทั้งในกรณีที่ถูก กสทช. สั่งให้ส่งเทปที่ยังไม่ได้ออกอากาศไปตรวจสอบเนื้อหา รวมไปถึงข่าวที่นักแสดงสาวละครเรื่องดังกล่าว มีภาพขณะกำลังเสพยา หลุดว่อนโลกออนไลน์ ซึ่งเจ้าตัว และคุณพ่อก็ออกมายอมรับความจริงต่อสิ่งที่เกิดขึ้น “…ผมสอนลูกตลอดครับ ว่าเราโกหกทุกๆ คนได้ แต่เราไม่สามารถโกหกตัวเองได้…” คือวลีที่คุณพ่อของนักแสดงสาวให้สัมภาษณ์กับผู้สื่อข่าว นี่คือสิ่งที่ดีที่สุดที่คุณพ่อสามารถทำได้ต่อสถานการณ์ที่เกิดขึ้นแล้ว คือ ยอมรับความจริงที่เกิดขึ้น และพร้อมเป็นกำลังใจให้ลูกสาวตนเอง แน่นอนว่าภาพที่ถูกถ่ายนั้น น่าจะเกิดจากความนึกสนุกเพียงชั่ววูบ โดยคาดไม่ถึงว่าจะส่งผลกระทบอย่างรุนแรงในภายหลังที่จะตามมา จากกรณีดังกล่าวนี้เราสามารถป้องกันเหตุการณ์ในลักษณะทำนองเดียวกันนี้ ด้วยการฝึกฝนให้ลูกหลานให้คิดโดยใช้เครื่องมือพื้นฐานด้านการคิดที่ชื่อ C&S (Consequence and Sequel) C&S คือ การคิดคำนึงถึงผลกระทบ และสิ่งที่ตามมา จากการตัดสินใจเลือก ที่จะทำหรือไม่ทำสิ่งใด ในช่วงเริ่มต้นการฝึกฝนการใช้เครื่องมือนี้สำหรับเด็ก จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีผู้ใหญ่คอยช่วยเหลือให้มุมมองเกี่ยวกับการมองไปข้างหน้าในอนาคต เพราะประสบการณ์ของผู้ใหญ่จะมีประโยชน์อย่างมาก คำถามสำคัญที่ต้องถามในการฝึกคิด C&S คือ “อะไรเป็นสิ่งเลวร้ายที่สุดที่อาจเกิดขึ้น?” การฝึกคิดแบบ C&S เปรียบเสมือนการสำรวจเส้นทาง เพื่อประเมินผลกระทบที่คาดว่าจะเกิดขึ้น ทั้งในด้านดี…