โลกแห่งการเรียนรู้ยังคงก้าวเดินต่อไป วันนี้ก้าวมาสู่การเรียนรู้โลกภายในกับ “ซาเทียร์” ที่จัดโดย เสมสิกขาลัย นำโดยกระบวนกร 3 ท่าน คือ
- ศ.พญ.นงพงา ลิ้มสุวรรณ
- นพ.ภุชงค์ เหล่ารุจิสวัสดิ์
- คุณศิริวรรณ ทวีวัฒนปรีชา
เริ่มต้นกิจกรรมในวันนี้ กระบวนกรได้ชวนเราให้สำรวจในข้อดีของตนเอง มองเห็นคุณค่าในตนเอง ให้เราจับคู่และเล่าข้อดีของตนเองให้คู่ของเราฟัง และเมื่เราเป็นผู้รับฟังก็ขอให้ฟังด้วยความชื่นชม Appreciate Listening
จากนั้นกระบวนกรก็นำเราให้ทำความเข้าใจในเรื่องความสอดคล้องกลมกลืน (Congruence) ผ่านวงกลมแสดงความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่าง Self-Other-Context ที่เราต้องอยู่ในสภาวะที่สมดุล คือ ตัวเราเองไม่เดือดร้อน ไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อน ไม่ทำให้บริบทโดยรอบได้รับผลกระทบ
สิ่งหนึ่งที่กระบวนกรชวนให้เราตั้งเป้าหมายในการเรียนรู้ของเราเอง คือ หลังจากผ่าน 3 วันนี้ไปแล้วอยากให้ตัวเองเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมอย่างไร ?
Satir Model ถูกพัฒนาและคิดค้นโดย Virginia Satir สตรีชาวอเมริกัน โดยเป็นแนวคิดด้นจิตวิทยาที่มุ่งเน้นการเรียนรู้ความเข้าใจตนเอง ให้ความสนใจความสัมพันธ์ระหว่าง ฉันกับฉัน เป็นสำคัญ
“ซาเทียร์” ให้เรายอมรับตัวเองในความเป็นธรรมชาติของมนุษย์ ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ 100% บางครั้งอาจปิดประตูแล้วหนีบมือตัวเอง บางครั้งก็ใช้มีดแล้วมีดบาดโดนนิ้ว บางครั้งอาจมาสายบ้าง มันเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้ โกรธก็ให้รู้ว่าโกรธ แต่ต้องควบคุมพฤติกรรมการแสดงความโกรธให้อยู่ในขอบเขตที่ไม่ไปทำร้ายคนอื่น
ร่างกายคนเราต้องการ “อาหารหล่อเลี้ยงร่างกาย” ฉันใด ก็ย่อมต้องการ “อาหารหล่อเลี้ยงจิตใจ” ฉันนั้น
“อาหารใจ” 10 หมู่หลัก ๆ ที่คนต้องการ ได้แก่
- ความรัก
- การยอมรับ
- ความเป็นอิสระ
- ความชื่นชม
- ความรู้สึกมีคุณค่า
- ความรู้สึกเป็นพวกเดียวกัน
- ความมั่นคงปลอดภัย
- ความสัมพันธ์เชื่อมโยง
- ความใกล้ชิด
- ความสงบสันติ
เราต้องหมั่นคอยสังเกตว่าจิตใจเราทำงานอย่างไร เวลามีอะไรเข้ามากระทบเรา เรามีความคิดอย่างไร เรามีความรู้สึกอย่างไร
การทำความเข้าใจการทำงานของจิตใจค่อนข้างเป็นเรื่องนามธรรมที่จับต้องได้อย่าง ไม่เหมือนร่างกายที่มีการศึกษาการทำงานของร่างกายโดย “กายวิภาค” ในด้านจิตใจนั้น เราใช้แนวคิดในเรื่องภูเขาน้ำแข็ง มาใช้เป็นแผนที่แสดงกลไกการทำงานของจิตใจ
สิ่งที่อยู่ใต้ภูเขาน้ำแข็ง จะทับซ้อนกันอยู่เป็นชั้น ๆ
- Feeling – อารมณ์ ความรู้สึกที่เราแสดงออก
- Feeling about Feeling – อารมณ์ ความรู้สึก ที่มีต่อความรู้สึกที่เราแสดงออก เช่น เรามีความรู้สึกผิดที่เราแสดงความโมโหออกไป
- Perception – ความคิดที่เรามีต่อตนเอง (Self) ต่อผู้อื่น (Other) ต่อบริบท (Context)
- Expectation – ความคาดหวังที่เรามีต่อตนเอง (Self) ต่อผู้อื่น (Other) ต่อบริบท (Context)
- Yearning – อาหารใจ
- Self – พลังชีวิต
การเปลี่ยนแปลงตนเองภายใต้แนวคิดภูเขาน้ำแข็ง อยู่ที่ว่าเราจะเข้าไปเปลี่ยนแปลงในส่วน Feeling, Perception, Expectation หรือต้องเข้าไปเติมเต็มอาหารใจ เช่น เด็กแว๊นท์ที่เขามีพฤติกรรมแสดงออกเช่นนั้น เพราะต้องการได้รับการยอมรับ
สิ่งที่ต้องค้นหาก็คือ เราเอาตัวเองไปผูกติดกับเงื่อนไขบางอย่างมากจนเกินไปหรือไม่ ? เช่น
- ฉันจะรู้สึก มั่นคง ก็ต่อเมื่อ …
- ฉันจะรู้สึก เป็นที่ยอมรับ ก็ต่อเมื่อ…
- ฉันจะรู้สึก เป็นที่รัก ก็ต่อเมื่อ…
- ฉันจะรู้สึก เป็นอิสระ ก็ต่อเมื่อ…
จงยอมรับในสิ่งที่เราเป็นอยู่ในปัจจุบัน ต้องเริ่มจากการตระหนักรู้ ยอมรับ จึงจะนำไปสู่กระบวนการเปลี่ยนแปลงตนเอง
“นายเรียนรู้”
วิทยากร และที่ปรึกษา
A@LERT Learning and Consultant
มือถือ 086-7771833
E-mail : boonlert.alert@gmail.com
Facebook : นายเรียนรู้
Line ID : @lert
www.nairienroo.com
