“ปัญหา คือ อะไร ?” “อะไร คือ ปัญหา ?”
คือ คำถามที่คิดว่าหลาย ๆ คนคงเคยโดนตั้งคำถาม หรือเคยตั้งคำถามนี้กับตัวเอง เวลาที่ประสบพบเจอกับสิ่งที่คิดว่าเป็นปัญหาซึ่งมีทั้งเรื่องส่วนตัว และเรื่องงาน
คำตอบที่มักได้ยินจากการตั้งคำถาม “ปัญหา คือ อะไร ?” “อะไร คือ ปัญหา ?” มักจะเป็น
| คำถาม | คำตอบ |
| ปัญหาด้านสุขภาพ คือ อะไร ? | รู้สึกว่าอ้วนเกินไป |
| ปัญหาด้านการเงิน คือ อะไร ? | เงินเดือนไม่พอใช้ ไม่มีเงินเหลือเก็บ |
| ปัญหาที่ลูกค้าไม่พอใจ คือ อะไร ? | ส่งสินค้าล่าช้า สินค้าไม่มีคุณภาพ |
| ปัญหาในกระบวนการผลิต คือ อะไร ? | เครื่องจักรเสียบ่อย ของเสียเยอะ |
| ปัญหาในการทำงาน คือ อะไร ? | งานเสร็จล่าช้ากว่ากำหนด |
จะเห็นได้ว่า คำตอบที่ได้ส่วนใหญ่มักจะเป็นคำตอบกว้าง ๆ เป็นลักษณะ “อาการของปัญหา (Symptom)” ในเชิงนามธรรมไม่สามารถจับต้องได้ชัดเจน
สิ่งเริ่มต้นในการแก้ปัญหา คือ ต้องระบุหัวข้อปัญหาให้ชัดเจน มีตัวชี้วัดที่เป็นรูปธรรมที่สามารถจับต้องได้
นิยามของคำว่า “ปัญหา (Problem)” คือ “ความแตกต่าง (Gap)” ระหว่าง “สิ่งที่เป็นอยู่ (Actual)” กับ “สิ่งที่ต้องการ (Target)”
รูปที่ 1.1 นิยามของคำว่า “ปัญหา (Problem)”
เพราะฉะนั้นการระบุหัวข้อปัญหาให้ชัดเจน ต้องระบุให้ได้ว่า
- เราใช้อะไรเป็นตัวชี้วัด (Indicator) ?
- สิ่งที่เป็นอยู่ (Actual) มีค่าเท่าไหร่ ?
- สิ่งที่ต้องการ (Target) มีค่าเท่าไหร่ ?
- ลดน้ำหนักตัวจาก 85 กิโลกรัมให้เหลือ 75 กิโลกรัม
- ลด % ของที่ส่งไม่ทันกำหนดจาก 10% ให้เหลือ 2%
- เพิ่มเงินออมจาก 0 บาทต่อเดือน ให้เป็น 2,000 บาทต่อเดือน
- ลด % ของเสียจาก 5% ให้เหลือ 1%
หากย้อนกลับไปดู รูปที่ 1.1 นิยามของคำว่า “ปัญหา (Problem)” ก็จะพบว่าถ้าเรานำ “ค่ามาตรฐาน (Standard)” ที่เราเคยทำได้ไปเปรียบเทียบกับ “สิ่งที่ต้องการ (Target)” ก็จะมีความเป็นไปได้ของปัญหา 2 กรณี คือ
กรณีที่ 1 “สิ่งที่ต้องการ (Target)” มากกว่า “ค่ามาตรฐาน (Standard)”
ปัญหาในรูปแบบกรณีที่ 1 นี้เป็นปัญหาประเภท “ปัญหาท้าทาย (Challenge Problem)” ที่เราไม่สามารถที่จะใช้วิธีการเดิมในอดีตที่เคยทำสำเร็จตาม “ค่ามาตรฐาน (Standard)” มาใช้ได้อีกต่อไป เพราะมันไม่เพียงพอที่จะนำเราไปสู่ “สิ่งที่ต้องการ (Target)”
โดยเราจำเป็นที่จะต้องคิดค้นหาวิธีการใหม่ ๆ เพื่อให้ไปสู่ “สิ่งที่ต้องการ (Target)” โดยการใช้วิธีการออกแบบระบบ (Systems Design) ที่เราจะกล่าวในรายละเอียดในบทที่ 3
กรณีที่ 2 “สิ่งที่ต้องการ (Target)” น้อยกว่าหรือเท่ากับ “ค่ามาตรฐาน (Standard)”
ปัญหาในรูปแบบกรณีที่ 2 นี้เป็นปัญหาประเภท “ปัญหาพื้น ๆ (Standard Problem)” ที่เราสามารถที่จะใช้วิธีการเดิมในอดีตที่เคยทำสำเร็จตาม “ค่ามาตรฐาน (Standard)” มาปรับใช้ได้
โดยเราจำเป็นที่จะต้องคิดวิเคราะห์สาเหตุหาวิธีการปรับปรุง เพื่อให้ไปสู่ “สิ่งที่ต้องการ (Target)” โดยการใช้วิธีการวิเคราะห์ระบบ (Systems Analysis) ที่เราจะกล่าวในรายละเอียดในบทที่ 4
แบบฝึกหัดท้ายบท
จงระบุหัวข้อปัญหา (เรื่องงาน หรือเรื่องส่วนตัว) ที่ต้องการปรับปรุงให้ชัดเจน
ดูรายละเอียดหลักสูตร “Systems Problem Solving and Decision Making”
สนใจฝึกอบรมติดต่อ A@LERT Learning and Consultant
คุณชลมารค (มิลค์) 098-763-3150
คุณทิพย์สุวรรณ (เพชร) 081-711-3466
contact@nairienroo.com
“นายเรียนรู้”
วิทยากร และที่ปรึกษา
A@LERT Learning and Consultant
มือถือ 086-7771833
E-mail : boonlert.alert@gmail.com
Facebook : นายเรียนรู้
Line ID : @lert
www.nairienroo.com
