โลกในยุคปัจจุบัน คือ สังคมแห่งการเรียนรู้ (Knowledge Society) คนที่มีสามารถในการเรียนรู้ (Learning ability) ที่ดีจึงจะสามารถปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นได้
หากเปรียบเทียบ “หนังสือ คือ ประตูสู่โลกกว้าง” แล้วละก็ “google คงเปรียบเทียบได้กับ หน้าต่างมหัศจรรย์”
ด้วยจำนวนข้อมูลมหาศาลที่ถาโถมเข้ามาดั่งคลื่นยักษ์สึนามิ ทำให้เกิดความสลับซับซ้อนในการเข้าถึงความจริงยากยิ่งขึ้น สิ่งสำคัญของนักเรียนรู้ที่ดี ก็คือ การมีหัวใจนักปราชญ์ (สุ-จิ-ปุ-ลิ)
“สุ” ย่อมาจากคำว่า “สุตต” คือ การฟัง
“จิ” ย่อมาจากคำว่า “จินตน” คือ การคิด
“ปุ” ย่อมาจากคำว่า “ปุจฉา” คือ การถาม
“ลิ” ย่อมาจากคำว่า “ลิขิต” คือ การเขียน
สิ่งที่เราพบและสังเกตได้จากอาการของผู้เรียนในห้องเรียนไม่ว่าจะเป็นระดับใดตั้งแต่ ประถม มัธยม จนถึง มหาวิทยาลัย หรือแม้กระทั่งวัยทำงาน สิ่งที่แทบไม่แตกต่างกันเลย คือ ผู้เรียนไม่กล้าที่จะยกมือถาม
อะไร คือ เหตุที่ผู้เรียนไม่กล้ายกมือถาม? ความอายผู้สอนกับเพื่อนร่วมห้องแค่นั้นหรอกหรือ?
ผู้เขียนคิดว่าคงไม่ใช่ หลายคนกล่าวว่าเพราะ “เด็กไทยคิดไม่เป็น” เมื่อคิดไม่เป็น เลยไม่รู้จะถามอะไร
ดังนั้นกระบวนการฟัง และกระบวนการคิด จึงเป็นทักษะที่จำเป็นที่จะนำไปสู่การตั้งคำถาม
สิ่งสำคัญในกระบวนการฟัง ก็คือ การที่จะต้องฝึกจับประเด็นสำคัญของเรื่องราวนั้นให้ได้ว่า
- ใจความสำคัญของเรื่องราวในแต่ละส่วน คือ อะไร
- องค์ประกอบ (ตัวละคร) ของ เรื่องราวนั้น ประกอบด้วยอะไรบ้าง
- องค์ประกอบ (ตัวละคร) ของเรื่องราวนั้นมีความเชื่อมโยงกันอย่างไร
จะเห็นได้ว่าทักษะที่ใช้ในกระบวนการฟังนั้น หลัก ๆ ก็จะเป็นทักษะพื้นฐานที่สำคัญของการอ่าน แต่การอ่านนั้นง่ายกว่า เพราะเราสามารถอ่านซ้ำได้หลายรอบจนกว่าเราจะเข้าใจ แต่การฟังนั้นเรามีโอกาสที่จะได้ฟังเพียงครั้งเดียว
ดังนั้นจุดเริ่มต้นที่จะจุดประกายความเป็นนักเรียนรู้ที่ดีให้กับเด็ก ก็คือ การส่งเสริมให้เด็กรักการอ่าน ล่าสุดผมได้มีโอกาสเดินทางไป อ.บ้านนา จ.นครนายก เพื่อไปร่วมงาน “การประกวดนักอ่านบ้านนา” ที่จัดโดยมูลนิธินักอ่านบ้านนา ของ ดร.ไสว บุญมา ที่จัดต่อเนื่องติดต่อกันมาเป็นปีที่ 8 แล้ว
จากการได้พูดคุยกับ ดร.ไสว บุญมา ท่านได้เปรียบโครงการเล็ก ๆ นี้ เหมือน “ผีเสื้อตัวน้อยกระพือปีก” ซึ่งท่านก็อยากจะขยายผลแนวคิดโครงการส่งเสริมการอ่านนี้ไปยังที่ต่าง ๆ เพื่อให้เกิดแรงกระเพื่อมในวงกว้าง
จาก “ผีเสื้อตัวน้อย” ก็จะกลายเป็น” ฝูงผีเสื้อ” แล้วเมื่อกระพือปีกพร้อมกันเมื่อไหร่…การศึกษาไทยจะเปลี่ยนแปลงอย่างแน่นอน แล้วเมื่อนั้นจะไม่มีใครมาว่าเด็กไทยได้ว่า “เด็กไทยคิดไม่เป็น”
สนใจร่วมเป็นส่วนหนึ่งของฝูงผีเสื้อ ติดต่อผู้เขียนได้ที่ boonlert.alert@gmail.com
“นายเรียนรู้”
วิทยากร และที่ปรึกษา
A@LERT Learning and Consultant
มือถือ 086-7771833
E-mail : boonlert.alert@gmail.com
Facebook : นายเรียนรู้
Line ID : @lert
www.nairienroo.com
